Prof. dr Jerzy Go³owanow, „Elf”
HOMILIA NA DZIEÑ URODZIN KRÓLA
Sprawiedliwo¶æ
i pokój
„O Bo¿e,
przeka¿ Twój s±d królowi i Twoj± sprawiedliwo¶æ synowi królewskiemu.
Niech s±dzi
sprawiedliwie Twój lud i ubogich Twoich - zgodnie z prawem!
Niech góry
przynios± ludowi pokój, a wzgórza - sprawiedliwo¶æ!
Otoczy opiek±
uci¶nionych z ludu, ratowaæ bêdzie dzieci ubogich, a zetrze ciemiê¿yciela.
I bêdzie trwa³
d³ugo jak s³oñce, jak ksiê¿yc przez wszystkie pokolenia.
Zst±pi jak
deszcz na trawê, jak deszcz rzêsisty, co nawadnia ziemiê.
Za dni jego
zakwitnie sprawiedliwo¶æ i wielki pokój, dopóki ksiê¿yc nie zga¶nie.”
(Ps 72, 1-7)
Przedstawiony powy¿ej tekst obrazuje pragnienie staro¿ytnego autora, aby w³adza króla w jego kraju by³a doskona³a. Na tê doskona³o¶æ sk³adaj± siê dwa elementy: pokój i sprawiedliwo¶æ. Pierwsze pojêcie – „pokój” oznacza w oryginalnym jêzyku Psalmów, w jêzyku hebrajskim co¶ wiêcej, ni¿ tylko brak wojny. Jest to równie¿, a mo¿e jeszcze bardziej zwyk³y dobrobyt, pewno¶æ co do dnia jutrzejszego, a tak¿e ¿ycie nie obarczone rozterkami i dylematami. „Pokój” to te¿ przyjazne relacje pomiêdzy lud¼mi, ¿yczliwo¶æ i wzajemna pomoc. Okres pokoju – to okres rado¶ci i szczê¶cia.
Drugim elementem w³adzy królewskiej jest sprawiedliwo¶æ, która siê wyra¿a za po¶rednictwem s±du, opartego na prawie. Jest to sztuka mediacji, sztuka ³agodzenia k³ótni i rozstrzygania w±tpliwo¶ci. Sprawiedliwo¶æ dla psalmisty nie oznacza jednak jedynie zaletê sêdziego czy te¿ innego prawnika lub administratora. Dla niego sprawiedliwo¶æ jest zalet± duchow±, jest ¿yczliwo¶ci± i mi³osierdziem. Sprawiedliwy król – to król dobry i mi³uj±cy swój naród.
Na tych dwóch cechach zasadza siê trwa³o¶æ w³adzy królewskiej, nie przypadkowo wiêc mówi psalmista o królu, który „bêdzie trwa³ d³ugo jak s³oñce, jak ksiê¿yc przez wszystkie pokolenia”, ale tylko wtedy, gdy „zst±pi jak deszcz na trawê, jak deszcz rzêsisty, co nawadnia ziemiê”, czyli bêdzie sprawiedliwy i zaprowadzi pokój w swoim kraju.
Dzisiejsza uroczysto¶æ jest powodem dla refleksji nad tym, kim jest król dla pañstwa, wiêcej – czym jest w³adza dla pañstwa. Nie wystarczy jednak jedynie wymagaæ, trzeba te¿ wspó³dzia³aæ i wspieraæ króla w jego misji. Autor psalmu, zwracaj±c siê do Boga, akcentuje to, ¿e ludzie nie s± w³asno¶ci± króla, tylko Boga samego: „Twój lud”. Dlatego w³adza jest w my¶l psalmisty dialogalna, zarówno król, jak i naród odpowiadaj± przed Bogiem za w³asne poczynania. Tu pojawia siê potrzeba jedno¶ci, po³±czenia wysi³ków. Zarówno bowiem w³adza króla, jak i pos³uszeñstwo ludu maj± swoje ¼ród³o w jeszcze bardziej podstawowej relacji: w relacji pomiêdzy Najwy¿szym W³adc± – Bogiem i cz³owiekiem, który jest powo³any do wykonywania Bo¿ej woli.
Nie oznacza to bynajmniej, ¿e ten apel jest skierowany jedynie do ludzi wierz±cych. Pokój i sprawiedliwo¶æ jest pragnieniem wszystkich ludzi bez wyj±tku, równie¿ wewnêtrzne prawo rozumu nakazuje nam wszystkim po³±czyæ siê w celu osi±gniêcia naszego wspólnego celu, który osi±gn±æ mo¿emy tylko w jedno¶ci, która jest ponad wszystkimi podzia³ami.
Niech wiêc pokój, w tym biblijnym, najpe³niejszym znaczeniu i sprawiedliwo¶æ wszystkich i wobec wszystkich towarzysz± Scholandii po wszystkie lata:
AD MULTOS ANNOS!