UZBROJENIE OCHRONNE II-HELM
He³m to zaraz po napierniku najwa¿niejsza czêæ zbroi. Ochraniaæ mia³ najbardziej wra¿liw¹ na wszelkie ciosy czêæ cia³a - g³owê. Poprzez wieki he³m zmienia³ swój wygl¹d, by³ ci¹gle ulepszany. Wykonywany by³ przewa¿nie z metalu (br¹zu, ¿elaza, stali), doæ rzadko u¿ywano metali szlachetnych - ze wzglêdu na ich ma³¹ wytrzyma³oæ.
Zasadnicz¹ czêci¹ he³mu by³ dzwon (jednolity lub wykonany z kilku czêci). Dolna czêæ dzwonu posiada³a czasami dookolna obrêcz, a do jego krawêdzi mocowano kolczy czepiec. Os³onê twarzy stanowi³ nasal - p³ytka umieszczona z przodu dzwonu lub tworz¹ca jego czêæ. Szczyt dzwonu nierzadko wieñczy³a tulejka na pióropusz lub kitê.
RODZAJE HELMÓW:
ARMET
Jest to przy³bica o kulistym, przylegaj¹¹cym do g³owy dzwonie. Dzwon zazwyczaj wzmocniony i ozdobiony by³ grzebieniem. Zas³ona he³mu umocowana na dwóch zawiasach podnoszona by³a do góry. Cech¹ charakterystyczn¹ tego he³mu by³y odchylane na boki poliki - podzielone pionowo i zapinane po za³o¿eniu he³mu.
BASINET
He³m o owalnym kszta³cie, ze sto¿kowym szczytem. He³m ten nale¿a³ do grupy szeroko pojêtych he³mow zwnych ³ebkami. Stopniowo he³m ten przekszta³ci³ siê w przy³bicê.
CZEPIEC KOLCZY
Os³ona, która zakrywa³a czêæ twarzy lub jej ca³oæ (za wyj¹tkiem oczu). Zbudowana by³a z metalowych piercieni ³aczonych ze soba na podobnych zasadach jak kolczuga. Najczesciej u¿ywany jako dodatek do pe³nego he³mu.
HE£M GARNCZKOWY
Zamkniêty he³m zbudowany z zale¿nych p³yt po³¹czonych ze sob¹ nitami. W górnej czêci zaopatrzony by³ w szczeliny na oczy. Brak ruchomej zas³ony spowodowa³ umieszczanie na tym he³mie klejnotów czyli znaku umo¿liwiajacego rozpoznanie rycerza.
HE£M NORMANDZKI
He³m ten, w kszta³cie sto¿ka, wykuwany by³ z jednego kawa³ka ¿elaza. Najwieksz¹ poopularnoci¹ cieszy³ siê we wczesnym redniowieczu.
HE³M PSI PYSK
He³m wywodz¹cy siê od basinetu. Charakterystyczn cech tego he³mu by³a zas³ona twarzy o wyd³u¿onym, spiczastym kszta³cie.
HE£M SEGMENTOWY
Otwarty he³m o kszta³cie sto¿ka b¹d pólkuli, zbudowany z czterech blach po³¹czonych ze sob¹ nitami.
HE£M WIELKI
He³m ten wywodzi siê od he³mu garnczkowego. By³ to najciê¿szy he³m, czêsto ozdabiany klejnotem.
HE£M ZEBROWY
Wczesnoredniowieczny otwarty he³m, zbudowany z metalowych obrêczy tworz¹cych strukturê dzwonu tego he³mu.
KAPTUR KOLCZY
Os³ona kolcza szyi, karku i g³owy. Czasem dla wygody pod kaptur zak³adano filcowy czepiec.
£EBKA
He³m wykuwany z jednego kawa³ka ¿elaza b¹d skuwany z kilku fragmentów blachy.
MISIURKA
Czêsto u¿ywana w parze z kolczuga. Sk³ada³a siê z denka (p³aski dzwon) i doczepionego do niego d³ugiego czepca kolczego.
PRZY£BICA
Ujmujac najprociej-he³m z opuszczan¹ zas³on¹; dzwon przewa¿nie kulisty.
SZYSZAK
Otwarty he³m o pó³kolistym dzwonie, ozdabiany zazwyczaj metalami szlachetnymi. Na górze bardzo czêsto umieszczano grzebien. Do dzwonu przyczepiano nakarczek, policzki i nosal.
Kasia van Derjick
